نظریه اسملسر: وی، بر تمایز ساختاری (تفکیک ساختاری) برای مطالعه کشورهای جهان سوم تاکید دارد. به­نظر وی، نوسازی عموما مشتمل بر تمایز ساختاری است؛ چراکه در این فرآیند، ساختار پیچیده­ای که کارکردهای چندگانه­ای را بر عهده دارد به ساختارهای تخصصی متعددی تقسیم می­شود که هر یک تنها انجام یک وظیفه خاص را بر عهده دارند. این مجموعه جدید متشکل از ساختارهای تخصصی، در کل همان وظایف ساختار اولیه را انجام می­دهد، با این تفاوت که کارکردها در زمینه جدید خود به شیوه­ای بسیار کارآمدتر از گذشته به انجام می­رسند.

مثال: نهاد خانواده نمونه­ای از تمایز ساختاری است؛ در گذشته، خانواده سنتی ساختاری پیچیده داشت. این خانواده گسترده بود و کارکردهای متعددی داشت: تولید نسل، حمایت عاطفی، تولید (مزرعه خانوادگی)، آموزش و پرورش (جامعه­پذیری غیررسمی خانوادگی)، رفاه (مراقبت از مسن­ترها و سالخوردگان) و مذهب (پرستش­های نیاکانی). ولی خانواده مدرن دچار تمایز ساختاری گشته است و بسیاری از وظایف گذشته خود را از دست داده است و به­جای آن نهادهای صنفی برخی از وظایف خانواده را  بر عهده گرفته­اند. هر یک از نهادهای مزبور صرفاً در یک کار ویژه تخصص یافته و در نتیجه کار خود را بهتر از ساختار قدیمی انجام می­دهند. در جامعه مدرن، توالد و تناسل بیشتر صورت گرفته، کودکان بهتر آموزش می­بینند، نیازمندان بیشتر از گذشته از امکانات رفاهی برخوردار هستند.[1]