نظریات ژئوپلیتیک 4
4) نظریه کمربند شکننده
اس.بی.کوهن نظریه «کمربندهای شکننده» را مطرح کرد که منطقه خاورمیانه در آن جای میگیرد. بر اساس این نظریه، خاورمیانه میان دو قدرت برّی (شوروی) و بحری (آمریکا) قرار دارد و لذا در زیر فشار این دو قدرت خرد میشود. کوهن یک طرح کمتر جدلی از مناطق ژئواستراتژیک جهان ارائه داد که در آن خاورمیانه همراه با مصر، سودان و بخشی از لیبی را دربرمیگرفت. کوهن نظریه کمربند شکننده را بدینصورت تعریف میکند: «یک منطقه وسیع با موقع استراتژیک اشغالشده توسط دولتهای در حال کشمکش که بین منافع متضاد قدرتهای بزرگ گیرکرده است».
نظریه کوهن هم برای کاربرد در خاورمیانه و شمال آفریقا دارای دو نقطهضعف است.
1. چشمانداز جهانی باعث میشود که روابط ژئوپلیتیکی بسیار پیچیده و به هم مرتبط درون منطقهای در پردهای ابهام قرار گیرد. درحالیکه در واقعیت امر یک موزاییک از حوزههای ژئوپلیتیکی مرتبط به هم و متداخل با یکدیگر وجود دارد.
2. مدلهای ژئواستراتژی جهانی بهقدری بر رقابت ابرقدرتها متمرکزشدهاند که چشمانداز ژئوپلیتیکی مردم منطقه در آنها به دست فراموشی سپردهشده است.